منطقه آزاد انزلی در پیوند با سیاست‌های کلان اقتصادی کشور و تأکید بر دیپلماسی ترانزیتی، به یکی از نقاط کلیدی در مسیر توسعه اقتصاد دریا محور بدل شده است. موقعیت جغرافیایی ویژه این منطقه در حاشیه دریای خزر، دسترسی آن به مسیرهای بین‌المللی حمل‌ونقل و حضور در شاهراه ارتباطی کریدور شمال–جنوب، موجب شده تا انزلی به حلقه‌ای حیاتی میان آسیای مرکزی، روسیه و بازارهای خلیج فارس تبدیل شود.
در نیمه نخست سال 1404، صادرات از مجتمع بندری کاسپین جهشی چشمگیر را تجربه کرد؛ به طوری که ارزش صادرات واحدهای تولیدی و صنعتی این منطقه از مرز 7.4 میلیون دلار گذشت و نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد 352 درصدی را به ثبت رساند. این جهش نه‌تنها نشان از پویایی واحدهای تولیدی منطقه دارد، بلکه بیانگر ارتقای جایگاه انزلی به‌عنوان یکی از گره‌های فعال در نقشه تجارت بین‌المللی ایران است.
کالاهای متنوعی از جمله محصولات شیمیایی، سلولزی، نساجی، الکترونیکی و غذایی در این منطقه تولید و به بازارهای اوراسیا، اروپای شرقی و شرق آسیا صادر می‌شود؛ امری که موجب شده منطقه آزاد انزلی به عنوان دروازه صادرات شمال کشور شناخته شود. توسعه زیرساخت‌های بندری، اتصال به خطوط ریلی سراسری و الحاق فرودگاه بین‌المللی سردارجنگل به محدوده منطقه، همگی در تقویت این نقش استراتژیک سهمی انکارناپذیر داشته‌اند.
رشد سرمایه‌گذاری و تنوع تولید؛ نشانه‌های بلوغ صنعتی
افزایش شاخص‌های سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در منطقه آزاد انزلی، حاکی از فضای اعتماد و ثبات در محیط کسب‌وکار این منطقه است. در بازه مرداد 1403 تا تیر 1404، ارزش سرمایه‌گذاری داخلی با رشد 68 درصدی از 104 هزار میلیارد ریال به بیش از 175 هزار میلیارد ریال رسیده است. همچنین سرمایه‌گذاری خارجی نیز با افزایش 13 درصدی، به 26 میلیون دلار بالغ شد.
این رشد قابل توجه، حاصل رویکردی هم‌افزا میان دستگاه‌های استانی و مدیریت منطقه است که با استفاده از توان کارشناسی و جذب سرمایه‌گذاران جدید، زمینه‌ساز تحرک اقتصادی گسترده‌ای شده است. هم‌اکنون حدود 160 واحد تولیدی در دو شهرک صنعتی منطقه فعال‌اند که 15 واحد آن با سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از کشورهای مختلف جهان فعالیت می‌کنند. در مجموع بیش از چهار هزار شغل مستقیم در این مجموعه‌ها ایجاد شده است.
طی سال گذشته، ارزش تولیدات صنعتی منطقه نیز با رشد 29 درصدی از 199 میلیون دلار به بیش از 257 میلیون دلار افزایش یافت. این رقم بیانگر جهش واقعی تولید و ارتقای بهره‌وری در واحدهای صنعتی است. تنوع محصولات تولیدی شامل کالاهای آرایشی و بهداشتی، غذایی، دارویی، برق و الکترونیک، فلزی و شیمیایی، نشان‌دهنده حرکت منطقه به سمت صنعتی‌شدن پایدار و ایجاد زنجیره‌های ارزش افزوده داخلی است.
چشم‌انداز توسعه پایدار و اقتصاد گردشگری دریایی
منطقه آزاد انزلی تنها به عنوان یک قطب صنعتی و ترانزیتی مطرح نیست؛ بلکه در حال تبدیل شدن به محور گردشگری و خدمات بندری شمال کشور نیز هست. با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به ارزش بیش از 360 هزار میلیارد ریال در حوزه گردشگری، طرح‌های توسعه‌ای گسترده‌ای از جمله بازطراحی اسکله مارینا، توسعه مراکز اقامتی و بهره‌برداری از تأسیسات جدید بندری و سردخانه‌ای در دست اجرا است.
در بخش حمل‌ونقل دریایی نیز تلاش‌ها برای راه‌اندازی مسیرهای تفریحی بین بنادر انزلی، تالش و آستارا، ضمن کاهش ترافیک جاده‌ای، به رونق گردشگری دریایی و تقویت پیوندهای اقتصادی ساحلی منجر خواهد شد. این مسیرها می‌توانند در آینده نزدیک جایگاه گیلان را به عنوان قطب گردشگری دریایی و سلامت کشور تثبیت کنند.
همزمان با این تحولات، رشد 43 درصدی حجم تخلیه و بارگیری کالا در مجتمع بندری کاسپین، تأییدی بر پویایی تجارت خارجی و افزایش سهم منطقه در ترانزیت بین‌المللی است. در همین دوره، ارزش سرمایه‌گذاری داخلی محقق‌شده بیش از 562 هزار میلیارد ریال و سرمایه‌گذاری خارجی جذب‌شده 28 میلیون دلار بوده که نسبت به سال گذشته رشد چشمگیر 27 درصدی را نشان می‌دهد.
نقشه راه برای آینده‌ای هوشمندانه
تحولات اخیر در منطقه آزاد انزلی، نمودی از گذار از توسعه کمّی به توسعه کیفی در مناطق آزاد کشور است. ایجاد توازن میان سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، توسعه ترانزیت دریایی، رشد تولیدات صادرات‌محور و افزایش اشتغال پایدار، همگی بیانگر آن است که این منطقه در حال ایفای نقش راهبردی در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و دیپلماسی اقتصادی کشور است.
اما دستیابی به بهره‌وری حداکثری از این ظرفیت‌ها، نیازمند تدوین نقشه‌ای جامع برای آینده است؛ نقشه‌ای که بر محورهای کلیدی چون توسعه زیرساخت‌های لجستیکی، گسترش همکاری‌های اوراسیایی، جذب فناوری‌های نوین و تقویت پیوندهای بندری و صنعتی استوار باشد. با چنین نگاهی، منطقه آزاد انزلی می‌تواند نه تنها دروازه شمال کشور، بلکه پلی پایدار میان ایران و اقتصاد جهانی باشد؛ پلی که از دل اقتصاد دریا محور، مسیر توسعه ملی را هموار می‌سازد.
منبع: افق بازار
0 دیدگاه