افراسیابی در ابتدای سخنان خود با اشاره به تحولات اخیر در حوزه محتوای کودک و نوجوان گفت:«اگر دقت کنید، رقابت در حوزه سریال‌ها و برنامه‌های مختص کودک و نوجوان به سمت یک رقابت دو قطبی میان فیلیمو و مرکز تولیدات کودک و نوجوان سازمان صدا و سیما میل پیدا کرده است؛ یکی از دلایل آن، افزایش هزینه‌های تولید برای شبکه نمایش خانگی و سازمان صدا و سیماست. علاوه بر این باید توجه کنیم که ورود به حوزه بازار پردازی فرهنگی؛ یکی از راهکارهای تقویت شبکه نمایش خانگی و تولیدات بازی‌های مختص کودک و نوجوان است.»
شبکه نمایش خانگی دچار حباب قیمتی شده استمعاون سابق کاربران و تنظیمگری اجتماعی ساترا با تأکید بر اینکه بازار سریال‌های شبکه نمایش خانگی دچار تحرک هیجانی و حباب قیمتی شده است، توضیح داد:«بازار سریال‌های شبکه نمایش خانگی این روزها به دلیل اضافه شدن چند رقیب جدی به سکوهای این حوزه بسیار پرتحرک است، اما بخش قابل توجهی از این تحرک مبتنی بر رقابت هیجانی است. باید زمان بیشتری بگذرد تا ببینیم کدام‌یک از سکوهای جدید که با تبلیغات قوی وارد بازار شدند، می‌توانند موقعیت خود را حفظ کنند یا به سرنوشت تماشاخونه دچار می‌شوند.»افراسیابی افزود: «غیر از سه سکوی اصلی مورد توجه عموم مردم، برخی سکوها مسیر رقابت خود را در حوزه‌های متفاوت تعریف کرده‌اند و همین امر موجب تثبیت موقعیت اقتصادی و سودآوری آن‌ها شده است. اما وقتی داده‌های واقعی از مخاطب و نظام ارزیابی بازگشت سرمایه در دسترس نباشد، طبیعی است که هزینه‌ها از واقعیت فاصله بگیرند و ریسک سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بالا برود.»عضو هیئت مدیره و معاون راهبردی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای با اشاره به نقش نهادهای تنظیم‌گر گفت: «یکی از وظایف نهاد تنظیم‌گر این است که با ارائه اطلاعات دقیق از وضعیت بازار و ذائقه‌سنجی مخاطب، مسیر درست سرمایه‌گذاری را به بخش خصوصی نشان دهد. در کشور ما بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای این کار را با پیمایش‌های دو سالانه دقیق انجام می‌دهد و همین امر موجب شده است که این نهاد طبقه گفته رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی موفق به تحقق 95 درصد از اهداف برنامه هفتم پیشرفت شود.»
وی تأکید کرد: «در حال حاضر شبکه نمایش خانگی با نوعی حباب قیمتی مواجه است که هم ریسک سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را بالا برده و هم هزینه تولید را افزایش داده است؛ این وضعیت به ضرر هم شبکه نمایش خانگی است و هم سازمان صدا و سیما.»او راهکار برون‌رفت از شرایط فعلی را «حرکت به سمت شفافیت مالی، ارائه نقشه دقیق بازار، پیمایش سالانه مصرف و تولید، تنظیمگری داده‌محور و بهره‌گیری از ظرفیت شورای رقابت» عنوان کرد و افزود: «در غیر این صورت، شاهد هدررفت سرمایه‌های ملی و شکست پروژه‌های بخش خصوصی خواهیم بود.»
بی‌ثباتی قوانین در شبکه نمایش خانگی هزینه تولید را بالا می‌بردافراسیابی در بخش دیگری از گفت‌وگو درباره تأثیر بی‌ثباتی قوانین و تصمیم‌های ناگهانی در صدور مجوزها گفت:«هرگونه بی‌ثباتی در قوانین یا تغییر ناگهانی در روند صدور مجوزها، آسیب‌زا است و باعث افزایش هزینه تولید و ایجاد رانت اطلاعاتی می‌شود؛ چراکه برخی سکوها زودتر از تغییرات مطلع می‌شوند و ساختار خود را وفق می‌دهند، در حالی که دیگران ضرر می‌کنند.»او توضیح داد: «تولید سریال، فیلم یا بازی‌های ویدئویی سطح الف و ب یک فرآیند بلندمدت است. هر تصمیم غیرمنتظره درباره مجوز تولید یا انتشار می‌تواند پروژه را از مدار اقتصادی خارج کند و میلیون‌ها تومان هزینه اضافی ایجاد نماید.»افراسیابی تأکید کرد: «در بسیاری از کشورها، پیش‌بینی‌پذیری قانون خودش نوعی حمایت از تولید است. در زیست‌بوم فرهنگی، اگر چارچوب ثابت برای تولید و توزیع تعریف شود، استعدادهای جوان بدون نیاز به سرمایه‌های کلان می‌توانند رشد کنند.»او نهادهای اصلی تنظیم‌گر را نیز چنین معرفی کرد:سازمان تنظیم مقررات ساترا برای سریال‌ها و برنامه‌های شبکه نمایش خانگی، معاونت فرهنگی وزارت ارشاد برای کتاب‌های الکترونیک و صوتی، معاونت هنری برای سکوهای موسیقی مجازی، سازمان سینمایی برای سینما و فیلم‌های آنلاین، و بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای برای بازی‌های دیجیتال.
رقابت در معنا و کیفیت، نه در تعدادافراسیابی درباره ظرفیت بازار ایران گفت:«بازار ایران از نظر جمعیت فرهنگی ظرفیت بالایی دارد، اما از نظر قدرت خرید و زمان مصرف رسانه‌ای محدود است. تولید همزمان پروژه‌های متعدد، منابع را پراکنده و کیفیت را پایین می‌آورد. به‌جای رقابت در تعداد، باید رقابت در معنا و کیفیت را جدی گرفت.»او افزود: «اگر هر پلتفرم همزمان سه پروژه عمیق و هویت‌دار در سطوح مختلف الف، ب و ج تولید کند، اثرگذاری آن بیشتر از ده پروژه پرهزینه و تکراری خواهد بود.»افراسیابی با اشاره به گلایه مخاطبان از نبود تنوع در محتوا گفت:«اکنون بسیاری از مردم می‌گویند عضویت در یک سکوی نمایش خانگی پاسخگوی نیازشان نیست، چون تمرکز بیش از حد بر رئالیتی‌شوها باعث غفلت از آثار خانوادگی شده است. اگر جشنواره‌ای برای تقدیر از آثار برتر خانوادگی برگزار می‌شد، ذائقه‌سازی مؤثری اتفاق می‌افتاد.»او از سریال‌هایی چون سووشون، آمرلی، خجالت نکش، قهوه پدری، دیو و ماه‌پیشونی، لالایی، اکنون، گل یا پوچ و قلب نام برد و گفت: «این آثار ارزشمند به درستی معرفی و تبلیغ نشدند، در حالی که می‌توانستند الگوهای موفقی برای صنعت شبکه نمایش خانگی باشند.»
ضرورت بازخوانی رهنمودهای فرهنگی رهبر انقلابافراسیابی در ادامه با اشاره به رهنمودهای سال گذشته رهبر معظم انقلاب درباره تولیدات فرهنگی گفت:«رهبر انقلاب تأکید کردند که صرف ساخت فیلم و سریال کافی نیست؛ اثر باید خوب، زیبا و ماندگار باشد. به‌جای ده فیلم متوسط، دو اثر قوی تولید کنید که مردم خواهان تماشای دوباره آن باشند.»او افزود: «اکنون باید بررسی شود که پس از یک‌سال، چند اثر قوی و قابل دفاع تولید شده و چقدر برای معرفی آن‌ها تبلیغ شده است. این بازخوانی می‌تواند معیار سنجش عملکرد نهادهای فرهنگی باشد.»افراسیابی تصریح کرد: «اگر صدا و سیما آثار خوب شبکه نمایش خانگی را تبلیغ کند، هم بر رشد این حوزه اثر مثبت دارد و هم به تحقق اهداف سند معماری کلان شبکه ملی اطلاعات، مصوب شورای عالی فضای مجازی، کمک می‌کند.»
آینده اقتصاد رسانه در مدل ترکیبی اشتراک و تبلیغات هدفمنددر بخش پایانی گفت‌وگو، افراسیابی درباره آینده اقتصاد رسانه گفت:«مدل صرفاً اشتراکی در ایران به سقف رشد خود رسیده است. آینده در مدل ترکیبی اشتراک و تبلیغات هدفمند است؛ اگر تبلیغات هوشمند، اخلاقی و همسو با محتوا باشد، نه‌تنها منفی نیست بلکه به پایداری تولید فرهنگی کمک می‌کند.»او خاطرنشان کرد: «در حوزه بازی‌های رایانه‌ای، سال‌هاست مدل‌های in-app purchase و ad-based games اجرا می‌شوند و اکنون بخش بزرگی از اقتصاد بازی را تشکیل می‌دهند. با تنظیمگری دقیق و حمایت از نوآوری می‌توان این مدل‌ها را بومی و اخلاقی کرد تا به منبعی پایدار برای اقتصاد فرهنگ تبدیل شوند.»محمدصادق افراسیابی با تأکید بر ضرورت تحول در ساختار تولید و توزیع محتوای رسانه‌ای کشور، گفت:«اگر شبکه نمایش خانگی به سمت شفافیت مالی، پیش‌بینی‌پذیری قانون، تنظیمگری داده‌محور و رقابت کیفی حرکت کند، می‌تواند از یک تهدید اقتصادی به فرصتی بزرگ برای روایت فرهنگی و تحقق اهداف کلان کشور تبدیل شود.»
بازارپردازی فرهنگی؛ فرصتی مغفول برای شبکه نمایش خانگی و بازی‌های کودک و نوجوانیکی از نقاط ضعف محصولات فرهنگی در ایران، غفلت از بازارپردازی فرهنگی است. پس از انقلاب اسلامی، صدا و سیما توانسته است کاراکترهای موفقی در حوزه کودکان و نوجوانان خلق کند، اما این کاراکترها تاکنون وارد عرصه بازی‌های رایانه‌ای نشده‌اند. همچنین کانون پرورش فکری و حوزه هنری چند انیمیشن موفق تولید کرده‌اند، اما ظرفیت کاراکترهای خلق شده در این آثار برای تبدیل به بازی‌های ویدئویی و موبایلی هنوز استفاده نشده است.سکوهای نمایش خانگی نیز از این فرصت بی‌نصیب نمانده‌اند؛ بازار 29 میلیون و پانصد هزار نفری گیمرهای ایرانی، با هزینه 70 همت تومانی خانواده‌ها در سال 1402، نشان می‌دهد پتانسیل عظیمی برای ورود محصولات فرهنگی به صنعت بازی‌های دیجیتال وجود دارد. کارشناسان معتقدند توجه به این حوزه می‌تواند به تقویت همزمان شبکه نمایش خانگی و تولیدات بازی‌های مختص کودکان و نوجوانان کمک کند.
0 دیدگاه